Het was een zwaar ontwaken deze morgen. Maar dat het een complete verrassing was, zou ik nu ook niet zeggen. Het zat er eigenlijk een beetje aan te komen. De voorsprong van Clinton in de peilingen was te klein geworden en sinds onze Zwarte Zondag in 1991 en sinds de Brexit eerder dit jaar weten we al dat peilingen de neiging hebben dit soort ongenoegen te onderschatten of te negeren. Het was een moddercampagne. Politieke analyses zullen volgen en zullen met verklaringen komen over het waarom en hoe. Maar hoe dan ook wordt dit het scenario voor minstens 4 jaar: president Trump.
Was Amerika nog niet klaar voor een vrouwelijke president? Misschien niet. Was Clinton te veel het boegbeeld van een politieke klasse waar te veel ongenoegen over is? Zeker wel. Was haar project niet duidelijk genoeg? Liet ze zich teveel meeslepen door de negatieve campagne en maakte ze te weinig kenbaar waar ze zelf voor stond? Misschien. Waren er te veel politieke en financiële banden met het “establishment” die opspeelden? Allicht wel. Staat Amerika daarin alleen? Jammer genoeg niet. Volgend jaar volgen er presidentsverkiezingen in Frankrijk en ook in la douce France speelt heel veel ongenoegen en onzekerheid. Zullen we ons ook volgend jaar opnieuw laten verrassen?
Het was geen mooie morgen. President Trump is jammer genoeg een teken des tijds. Een uiting van een diep ongenoegen over de heersende politieke klasse, die steeds minder de zorgen en bekommernissen van de gewone mens weet te vatten. In opinies wordt nu al gesproken van de ontevredenheid van de “laag opgeleide klasse” of van de “blanke man”, maar ik denk dat het verder gaat dan dat. Heel veel mensen zijn bang en voelen zich aangesproken door het huidige klimaat waarin er vooral naar gestreefd wordt om mensen tegen elkaar op te zetten, om de verschillen te benadrukken. Hoog opgeleid tegenover laag opgeleid, grote inkomens tegenover lage inkomens, werkenden tegenover “de profiteurs”, Vlamingen tegenover Walen, autochtonen tegenover allochtonen of vluchtelingen, mannen tegenover vrouwen en ga zo maar door. We trekken ons terug in ons eigen kringetje, in ons eigen gelijk. We investeren niet meer, maar we houden vast aan wat we hebben. We sluiten ons af, we delen onze rijkdom niet meer. We zitten verstrikt in een wij-zij denken, dat niets oplevert.
En toch. Toch zie je tegelijkertijd ook burgers zich verenigen. Zie je mensen samen een vuist maken. Zie je mensen inspanningen leveren die een regering niet meer doet. Zie je mensen samenkomen om na te denken en oplossingen te zoeken voor concrete problemen. Zie je dit hier en daar met succes gebeuren, zoals bij Ringland, waar een alternatieve oplossing voor het verkeersinfarct rond Antwerpen werd aangereikt door Antwerpse bewoners. Zie je vanuit de buik van de samenleving “nieuwe wegen” opduiken, zoals het combinatiedossier bij Femma dat een antwoord wil bieden op de moeilijke combinatie tussen werk en gezin.
Het zijn sprankeltjes hoop, ook in deze moeilijke tijden. Piepkleine sprankeltjes misschien waaraan ik kan, wil en moet vasthouden op een morgen als deze. Op een ochtend dat in de Verenigde Staten van Amerika een 70-jarige man verkozen is die in de loop van de campagne fel om zich heen schopte en onder andere vrouwen, gehandicapten, moslims en Mexicanen beledigde (de lijst is jammer genoeg niet volledig). Mijn hart bloedt, maar het is democratisch beslist en dat hebben we te respecteren.
Op deze grijze, regenachtige Belgische ochtend moet ik ergens nog een glimpje zonlicht kunnen zien. Voor mijn dochters. Voor hun toekomst.
(www.etsy.com)
Tifosa 