Nationale vrouwendag vandaag. Vanaf nu werken wij vrouwen gratis. Er was een tijd dat ik heel veel respect had voor de strijd die de generaties vrouwen voor mij gestreden hadden, maar dat ik dacht dat we er zo goed als waren. Dat ik de eerste vrouwelijke topmanagers, CEO’s en directrices zag opduiken en dacht dat het een kwestie van tijd was voor dat glazen plafond er compleet aan ging. Toen ik afstudeerde, geloofde ik volledig in de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen, in gelijk loon voor gelijk werk en in de kansen die ik als vrouw zou hebben om ook mijn dromen (op professioneel en andere vlakken) te realiseren.
Intussen zijn we 20 jaar verder en ben ik echtgenote en moeder geworden. Intussen ben ik net iets minder optimistisch. Intussen heb ik begrepen dat de strijd nog lang niet gestreden is. Dat er de voorbije 20 jaar veel te weinig vooruitgang geboekt is. Intussen noem ik mezelf trots “feministe” en wil ik mee op de barricaden staan. Voor mijn dochters. Opdat zij wel de kansen zouden krijgen waar de generaties voor mij voor gestreden hebben. Opdat mijn dochters en hun vriendinnen in alle vrijheid hun keuzes kunnen maken. Want er is werk aan de winkel.
Gelijk loon voor gelijk werk is er nog steeds niet. Dit zorgt op verschillende momenten in het vrouwenleven voor keuzes die er eigenlijk niet zijn. Het begint bij het solliciteren. Naar het schijnt zijn vrouwen niet assertief genoeg. Het ligt dus eigenlijk aan onszelf dat we bij een sollicitatie minder loon aangeboden krijgen dan een man met dezelfde kwalificaties voor eenzelfde functie. Bovendien vragen mannen blijkbaar sneller en makkelijker naar extralegale voordelen en stappen ze ook makkelijker en met meer succes naar hun baas om opslag te vragen.
Als je dan kinderen krijgt, zorgt dat er vaak voor dat je als vrouw een stapje terugzet om de moeilijke combinatie werk-gezin het hoofd te bieden. Er is immers geen alternatief: de loonkloof tussen jou en je partner is vaak van die aard dat je het minste verliest als je het kleinste loon nog wat kleiner maakt. En het kleinste loon in het gezinsinkomen is meestal dat van de vrouw. En dus verval je al snel in een traditioneel rollenpatroon waar je echtgenoot carrière maakt en jij de zorg voor de kinderen en het huishouden grotendeels op jou neemt. Wat de kloof uiteraard doet toenemen: jouw echtgenoot maakt promotie, vergroot zijn loon, krijgt meer verantwoordelijkheden op zijn werk (nog minder tijd voor zijn gezin) terwijl jij blijft steken en vaak verzuipt in de poging tot combinatie. Jammer genoeg blijft dit ook later nog zijn impact hebben: op je carrièrekansen nadat de kinderen het huis uit zijn en op je pensioen.
Is dit de schuld van je echtgenoot? Natuurlijk niet, want ook hij heeft het moeilijk met de combinatie en krijgt soms onmogelijke keuzes voorgeschoteld. In vele bedrijven en sectoren is het nog altijd “not done” als man om je ouderschapsverlof (of zelfs je 10 dagen vaderschapsverlof!) op te nemen. Zelfs de vraag om af en toe je kinderen te kunnen afzetten of oppikken op school wordt afgedaan met de dooddoener “Waarom? Jouw vrouw werkt toch deeltijds?”. Zo zie ik rond mij de tegenstellingen weer scherper worden. Kijken we met verbazing toe hoe in onze ruime omgeving steeds meer gezinnen in een heel traditioneel rollenpatroon vervallen. Waar de man niet alleen van zijn vrouw verwacht dat zij voor de kinderen zorgt, maar ook hoe langer hoe meer het volledige huishouden voor haar rekening dient te nemen, zodat hij als kostwinner daar niet mee lastig gevallen moet worden.
Is dit onze (vrouwelijke) schuld? Ja en neen. Het helpt niet bepaald dat we als vrouwen nogal “veroordelend” naar elkaar kijken. Dat we een vrouw nogal makkelijk met de vinger wijzen als ze volop op haar carrière mikt en de zorg voor de kinderen deelt met haar man (of ouders). “Een slechte moeder.” Of omgekeerd haar een “gebrek aan ambitie” verwijten als ze er bewust voor kiest om thuis te zijn voor haar kinderen. Misschien moeten we onze mannen ook wat meer vertrouwen en vrijheid geven in hun aanpak van het huishouden of de kinderen in plaats van het toch maar zelf te doen omdat we er niet in slagen de controle uit handen te geven.
Eigenlijk begint het allemaal bij die allereerste job en dat allereerste loon, waar we met een beetje meer openheid makkelijker komaf mee zouden maken. Waarom verdient een vrouw minder dan een man voor gelijk werk? Waarom is het logisch dat een man makkelijker extralegale voordelen en/of opslag krijgt? Waarom wordt een vrouw nog altijd (bewust of onbewust) gestraft voor het feit dat zij degene is die kinderen krijgt? Waarom wordt het een man nog altijd moeilijker gemaakt als hij voor zijn gezin wil kiezen?
Er is werk aan de winkel. We hebben weer feministes nodig. We hebben (jonge) vrouwen én mannen nodig die op de barricaden gaan staan, die dit aankaarten, die protesteren, die weigeren mee te draaien in dit mannencircus dat het vaak nog is. Zeker nu er een seksist verkozen werd als 45ste president van de Verenigde Staten. We hebben één stem nodig. Om dat glazen plafond eindelijk volledig te doorbreken. Om de combinatie werk-gezin voor ons allemaal wat leefbaarder te maken.
Man of vrouw, laat je stem horen. Niet alleen op vrouwendag. Ook morgen en overmorgen.
Tifosa 