Slechts 1 Vlaamse tienjarige op 4 leest graag. Dat bleek deze week uit de internationale Progress in International Reading Literacy Study (PIRLS). Vlaamse tienjarigen gaan op zo goed als alle (lees)vlakken achteruit en scoren nog een 32ste plaats. In 2006 waren onze Vlaamse lezers nog 8ste. Internationaal maakten onze kinderen de scherpste achteruitgang.
Een pijnlijke zaak, vooral voor de kinderen zelf. Ik heb zelf nooit anders geweten dan dat ik las. Altijd. Overal. Verdiept in een goed boek had er een bom naast me kunnen ontploffen, ik zou het niet gemerkt hebben. Al de uren dat ik opging in een prachtig verhaal, ging de wereld aan me voorbij. En toch ook weer niet. Lezen heeft in al die jaren zo ontzettend veel voor me betekend, zo veel deuren voor me geopend. Ik vind het zo ongelooflijk jammer dat slechts 1 op de 4 kinderen dat met me deelt.
Lezen is voor mij een toegangsticket tot een andere wereld en andere tijden. Of het nu om “Sense and Sensibility” gaat, “The Hunger Games”, “Les Liaisons Dangereuses”, “Kruistocht in Spijkerbroek” en ga zo maar verder. Ik las over helden in vroegere tijden, gewone mensen in oorlogstijden of pittige dames in toekomstige tijden en ik deed dat met plezier.
Lezen is een manier om weg te dromen, om de werkelijkheid even buiten te sluiten. Om een paar uur enkel “in een verhaal te zitten”. Het is de mooiste manier om aan je dag te beginnen. Het maakt een treinrit korter: je stapt in, gaat zitten, slaat een boek open en voor je het weet, sta je op je bestemming. Veel te vroeg uiteraard en dan wil je per sé nog even je hoofdstuk uitlezen.
Lezen is een kennismaking met gedachten die ik anders nooit zou gekend hebben. Het zijn niet altijd “mooie, fijne, romantische boeken”. Soms lees je dingen die je eigenlijk nooit had willen lezen. Dan huiver je bij getuigenissen over de wreedheid van “gewone” mensen in de oorlog. Dan lees je over het geweld tegen en verkrachtingen van de inheemse bevolking en ben je daar dagenlang niet goed van.
Lezen geeft inkijk in levenswijzen die ver van me afliggen. Of het nu gaat om de huishoudhulpen in “The Help” of de soldaten in de Groote Oorlog in “Au Revoir Là-Haut”, of het leven van bevoorrechte Russen onder Stalin in “Sashenka”, of de beperkingen van een vrouwenleven in de vorige eeuwen (“Wuthering Heights”), het laat je telkens opnieuw beseffen hoe bevoorrecht we wel zijn. Hoeveel geluk we hier soms hebben. Het leert je empathie op te brengen voor anderen.
Soms kan ik ook gewoon genieten van prachtige taal, van mooie zinsconstructies, van het verwoorden van gevoelens en gedachten op wijzen dat ik het niet kan. Nooit mooiere liefdesverklaringen gelezen dan in “Les Liaisons Dangereuses”. In datzelfde boek trouwens ook de meest bittere verwijten tussen ex-minnaars gelezen, maar in zo’n schone taal. Soms spat de humor uit de woorden of borrelt de pijn zo naar boven. Prachtig hoe dat in zinnen gegoten wordt.
Er waren momenten dat boeken ook troost boden. Als het leven zwaar is of even niet loopt zoals je dat zou willen. Als je even vast zit, niet goed weet welke kant je uit wil, dan kan het fijn zijn om even weg te duiken. Om “raad” en “troost” te vinden in een mooi verhaal. Om jezelf en je problemen te relativeren.
En soms wil ik gewoon even ontspannen. Even niet nadenken. En dan doet het er zelfs niet toe als ik het einde op voorhand lees (het loopt toch goed af), maar dan ben ik gewoon even van de wereld. Even de pauzeknop induwen, even genieten.
(www.pinterest.com)
Ik vind het zo’n ongelooflijk gemis voor die 3 op 4 Vlaamse kinderen die dat niet ervaren. Boeken zijn en blijven een wezenlijk onderdeel van mijn lezen. En ja hoor, wij hebben de leesmicrobe ook doorgegeven aan onze kinderen. Wat ik misschien wel als ons grootste geschenk voor hen beschouw. Want boeken zijn en blijven het hele leven in een notendop: soms mooi, soms triest, soms grappig en af en toe pijnlijk, cynisch, bitter of woedend. Ontspannend, een slag in je gezicht of net een troost. De hele wereld samengevat in die paar honderd bladzijden. Ik zou niet zonder kunnen.
Tifosa 
Mooi gezegd. Ik ben zelf ook een echte boekenwurm en vind dat het mijn leven verreikt. Als kind las ik ook heel veel, maar als puber ben ik wel even gestopt met lezen om het dan op de unief weer op te nemen. Ik denk dat het feit dat een kind even niet leest dus niet noodzakelijk betekent dat het nooit meer zal lezen. Maar de cijfers zijn wel problematisch ja, er zijn te veel andere alternatieven tegenwoordig voor kinderen.
Ik ook niet! Ik las als kind heel veel en waar dat in mijn studententijd veel verminderd was, zit ik sinds ik werk weer helemaal in een leesflow. Gelukkig leest mijn man ook graag en snapt hij dat dus helemaal. Ik hoop dat al die kinderen die nu niet veel lezen het later misschien wel gaan ontdekken. Bij ons op school waren er veel die niet eens durfden toegeven dat ze graag boeken lazen omdat het niet als cool beschouwd werd. Gelukkig trekken de meeste mensen zich dat tegen een bepaalde leeftijd helemaal niet meer aan. Dus ik denk wel dat er nog hoop is 🙂
Het is zo jammer dat niet meer kinderen lezen. Als kind was ik al verslaafd aan boeken en nu kan ik nog helemaal in een verhaal opgaan. Alle redenen die je hierboven opsomt zijn op mij van toepassing als het aankomt op lezen. En dus probeer ik die microbe aan Tuur door te geven. Door heel vaak samen met hem boekjes te kijken en hem nu al mee te nemen naar de bib. En voorlopig vindt hij het heel fijn om samen boekjes te kijken & vraagt hij er zelf ook naar 🙂
Zo begint de verslaving… hopelijk. Hier in huis is het alvast gelukt!
Ik kan me niet voorstellen hoe mijn leven er zonder lezen had uitgezien. Veel eenzamer, denk ik. Heb de liefde ervoor pas ontdekt in het derde leerjaar, en sindsdien ben ik nooit meer gestopt!
Pingback: Linkjesliefde #3 | Fiekefatjerietjes